Druzy tarczy nerwu wzrokowego
Druzy tarczy nerwu wzrokowego należą do grupy schorzeń wrodzonych, dziedzicznych. Schorzenie to polega, na odkładaniu złogów hialinopodobnych (złożonych z hialiny) w obrębie tarczy nerwu wzrokowego. Druzy rozwijają się w konsekwencji nieprawidłowego metabolizmu komórkowego włókien nerwu wzrokowego oraz odkładnia się w nich złogów wapnia, gdzie duże złogi mogą być otoczone przez wiele mniejszych. Z biegiem lat powstałe zmiany zlewają się ze sobą tworząc tzw. druzy.
Druzy przyjmują postać okrągłych, wielowarstwowych tworów o wielkości 5–1000 µm. Częstość występowania druz tarczy nerwu wzrokowego w populacji wynosi 0,5–2%. Pośród 75–80% przypadków zmiany są obustronne, a większość pacjentów z druzami to kobiety i stanowią one ok. 60–70%.
Charakterystyczne objawy sugerujące występowanie druz
Najczęściej zdarza się, że choroba ta nie daje żadnych objawów i jedynie u 1/4 pacjentów występują niewielkie zaburzenia ostrości wzroku.
Schorzenie to jest jednak niebezpieczne i w wielu przypadkach powoduje ubytki w polu widzenia (ok. 60-88%). Druzy w kilku procentach przypadków wiążą się z rozwojem powikłań naczyniowych, gdzie dochodzi do znacznych zaburzeń ostrości widzenia, przez co ryzyko utraty wzroku jest bardzo wysokie.
Zmiany chorobotwórcze rozwijają się stopniowo, pacjenci z druzami rzadko odwiedzają okulistę, ponieważ objawy są zwykle niedostrzegalne przez chorego w początkowym okresie. Zauważalne objawy upośledzenia widzenia często związane są już z rozwojem powikłań.
Podstawą do rozpoznania druz tarczy nerwu wzrokowego są następujące objawy:
uniesienie tarczy oka i przybranie jasnożółtego koloru,
grudkowaty i nierówny obrys brzegów tarczy,
nieprawidłowy układ oraz krętość w obrębie tarczy,
wypełnienie fizjologiczne zgłębienia tarczy.
Badanie GCC jako najbardziej wiarygodne źródło weryfikacji stanu pacjenta
Rozpoznanie druz jest uzależnione od głębokości ich umiejscowienia na tarczy n II. Problem z rozpoznaniem powstaje przy druzach głębokich, gdzie obraz tarczy może być niecharakterystyczny (bywa on określany jako pseudoobrzęk). W takim przypadku należy wykonać badania dodatkowe, takie jak; angiogra fluoresceinowa, badanjie ultrasonograficzne (USG).
Najbardziej wiarygodnym źródłem weryfikacji choroby i stanu pacjenta jest badanie OCT (Optyczna Koherentna Tomografia). Jest to bardzo nowoczesna, nieinwazyjna i bezkontaktowa technika obrazowania przekrojów tkanek oka takich jak: siatkówka, tarcza nerwu wzrokowego czy rogówka. OCT wykorzystuje koherentną wiązkę światła i jest wyjątkowo precyzyjnym badaniem oka, dzięki którym specjalista może w sposób dokładny ocenić stan przedniej i tylnej części gałki ocznej. Tomograf pozwala na uzyskanie niezwykle dokładnych przekrojów oka.
Leczeniu i rokowania
Najnowsze badania świadczą o tym, że powikłania w przebiegu druzów tarczy nerwu wzrokowego można leczyć poprzez obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego w oczach, doprowadzając w ten sposób do poprawy funkcji komórek zwojowych siatkówki, oraz do spowolnienia neuropatii nerwu wzrokowego. Bardzo dobre efekty leczenia daje miejscowe zastosowanie inhibitora anhdrazy węglanowej. Zastosowane leczenie przynosi bardzo dobre rokowania w przypadku dzieci i młodzieży.
Przebieg leczenia druzów nie jest specyficzny, przede wszystkim należy monitorować pole widzenia, ciśnienie śródgałkowe, oraz grubość warstwy włókien nerwowych oraz kompleksu komórek zwojowych ( GCC ). Z uwagi na to, że druzy często występują rodzinnie, wskazane jest zbadanie rodziny pacjenta, a w przypadku wykrycia zmian, należy poddać go okresowej kontroli okulistycznej.
Ze względu na specyfikę choroby pacjent z druzami tarczy nerwu wzrokowego powinien znajdować się pod stałą kontrolą okulisty.
Należy pamiętać również o kontrolnych wizytach, których celem jest wczesne wykrycie ewentualnych zaburzeń czynności oczu, a także ewentualne leczenie.
W Dzięgielewska Instytut Oka każdego miesiąca przeprowadzamy dziesiątki badań przy użyciu tomografu OCT (Optyczna Koherentna Tomografia). Dzięki zastosowaniu nowoczesnych metod diagnostycznych jesteśmy w stanie szybko rozpoznać, lepiej monitorować i tym samym szybciej rozpocząć leczenie powikłań w przebiegu druzów nerwu wzrokowego.
